Alles kan samenlopen als je het niet verwacht en er gebeurt niets als je hoopt dat toeval een handje meehelpt. Zo is het me in de maand april, die bij- zonder weinig grillen vertoond heeft, toch overkomen. Bij het kopen van boeken helpt het toeval soms zeer hard mee. In 2010 heb ik van Herman Liebaers al het boek "Mostly in the Line of Duty - Thirty Years of Books" gekocht, iets meer dan een jaar later viel me ook een vlekkeloos exemplaar van het Liber Amicorum ter ere van Libaers in handen, in 1984 uitgegeven door de vrienden van de Koninklijke Bibliotheek Albert I. Zoals gebruikelijk werden die boeken diagonaal ingekeken, maar nu kreeg ik een goede reden om beide werken terug boven te halen want op goed twee weken tijd kocht ik ook twee banden aan die prachtig aansluiten op de bibliofilie, waarbij de Belgische geschiedenis mooi in kleur gebracht wordt. Bovendien heb ik nog een aantal boeken liggen, die op een of andere manier aan deze deelverzameling kunnen toegevoegd worden. In acht genomen dat nog een heleboel andere werken eerder toevallig aanknopen met de onderwerpen die besproken worden, dan begrijpt men beter hoe het plezier van boeken verzamelen langzaam aangroeit.
De bedoelde twee werken zijn catalogi van tentoonstellingen die in de Koninklijke Bibliotheek Albert I gehouden werden in de loop van de jaren zestig, toen Liebaers daar hoofdconservator was. Het ene is de tentoonstelling: "België onder Consulaat en Keizerrijk" (kortweg de BCK), uit 1965, en nummer 20 van de reeks catalogi, die alle dezelfde hoge kwaliteit hebben. Het andere boek is het nummer 15 uit die reeks en heet: "Karel Van Hulthem 1764 - 1832" (kortweg KVH). Het behandelt de tentoonstelling die gehouden werd ter gelegenheid van de viering van de 200ste verjaardag van de geboorte van Karel Van Hulthem. Deze man bracht een ontzettende verzameling boeken bijeen. De Belgische Staat kocht van zijn erfgenamen in 1836-1837 meer dan dertig duizend titels om samengevoegd met de Bourgondische Bibliotheek de grondslag te leggen van wat nu de Nationale Bibliotheek Albert I is. Tot op heden hebben archivarissen en wetenschappers nog niet alle geheimen van deze gigantische boekenverzameling ontrafeld. Tussen die titels bevinden zich zeer veel en soms ontzettend belangrijke werken, die van het grootste belang zijn voor de kennis van de vroeg-Nederlandse literatuur. Het naar alle waarschijnlijkheid als topwerk te beschouwen handschrift, door C.P. Serrure definitief benaamd als het Hulthemse handschrift, is wereldvermaard en zowat de enige bron van verschillende werken, zoals bijvoorbeeld de Esmoreit. In kwaliteit noch in hoeveelheid tekst wordt het geëvenaard, ook niet door het Comburgse handschrift dat in de Württenbergische Landesbibliothek te Stuttgart bewaard wordt, noch door het Gronings-Zutphense handschrift van de Universiteitsbibliotheek te Groningen.
Toeval: daar draait deze bijlage om. De KVH 1764-1832 kocht ik aan op 29 april. Zoals gebruikelijk werd de literatuur diagonaal aangevat, maar weldra haalde ik er de BCK bij, omwille van de vele namen, waarvan sommige ook in de KVH voorkwamen. Dit boek was al op 15 april aangekocht. Het vergelijkingswerk kwam, maar de raakpunten waren niet echt veelvuldig. Toch waren er voldoende punten van onderzoek, om meteen ook onder te duiken in de allergrootste bron van kennis op het vlak van biografieën: de (helaas eentalig franse) Biographie Nationale (kortweg B.N.). Die eentaligheid weerhoudt me er niet van om het tijdens mijn opzoekingswerken over om het even wat telkens weer te raadplegen als het Belgische namen betreft. Het is een gigantisch werk, en een echte schat aan informatie. Wikipedia, het spijt me om het te moeten zeggen, is een mager beestje in vergelijking hiermee, dat trouwens voor eindeloos veel namen best wel eens naar de B.N. zou kijken. Enig geduld, maar ook langdurig opgebouwde kennis is nuttig bij het lezen hiervan, omdat je (een zeldzame keer) de auteurs toch betrapt op een foutje. Meestal is het vergeefbaar omdat de kennis van het desbetreffende onderwerp soms wat later aangepast is. Maar als basiswerk is het voor mij onmisbaar geworden.
Drie dagen na de aankoop van de KVH gingen mijn vrouw en ik naar Knokke-Heist om er in het Kultureel Centrum Scharpoord in de vroege avond een boekvoorstelling bij te wonen. Het was een winderige dag, en winderig aan zee betekent dat mijn haren en mijn baard rechtop stonden. We gingen veel vroeger dan voorzien naar het Scharpoord, op wandelafstand van de zeedijk, en genoten van een verwarmende koffie en van de zon, die door de grote ramen van de cafetaria lekker aanvoelde. Het langer dan voorziene wachten stond me niet erg aan, en ik besloot nog een lange wandeling te gaan maken. Mijn vrouw bleef letten op de koffie. Maar ver ben ik niet geraakt: in de inkomhal viel het me in dat de boekvoorstelling zou plaatsgrijpen in de bibliotheek, en het leek me toch wel aangewezen aan deze instelling een bezoekje te brengen. Ik ging er namelijk van uit dat iet of wat bibliotheek toch wel een leeszaal zou hebben en ik vroeg aan de balie dan ook de weg. De dame van dienst gaf me vriendelijk de vereiste inlichtingen, en zo belandde ik op de eerste verdieping in een ruime zaal, waarin de muren netjes bezet waren met alle mogelijke naslagwerken, die men in een bibliotheek mag verwachten. Snuisterend wandelde ik langsheen deze boekenschat, hier en daar een werk uit de rekken halend en inkijkend, om vervolgens toch maar terug te zetten en verder naar schatten te jagen.
Toen viel mijn oog op een werk, dat me deed omhoog springen van plezier. Het Handschrift - Van Hulthem. Dit is een tweedelige kanjer, met een volledige beschrijving van alle onderdelen van het handschrift, in 1999 bij uitgeverij Verloren wetenschappelijk bezorgd door Herman Brinkman en Janny Schenkel. Ik aarzelde niet, en nam ze beide uit het rek, inwendig vloekend omdat ik mijn gebruikelijke tas, waarin ik de boorddocumenten van de auto stop en nog een boel andere rommel zoals notapapier en allerhande schrijf- en leesmateriaal, in de auto had laten liggen. Maar lezen kun je in die omstandigheden toch wel. Tot mijn grote ergernis bleek de stilte die men mag verwachten in een dergelijke zaal zeer relatief te zijn, maar dat kon de pret niet bederven. Noodgedwongen moest ik diagonaal lezen, want ik had nog maar anderhalf uur om toch min of meer tijdig terug bij mijn vrouw te zijn, die enige meter verder en onbewust van mijn literaire bocht, geduldig zat te wachten. Zelden heb ik zo snel gelezen en indringend het diagonaal gelezene opgezogen. Het werk zal vroeg of laat in de Blumengarten moeten terecht komen, daar gaat het niet meer zonder. Bijkomend maar eigenlijk van geen enkel belang, merkte ik dat een paar meter van mij af de heer Aspe ook zat te bladeren in allerhande boeken terwijl hij druk nota's nam. Dat is mooi meegenomen als anecdote maar toch slechts een fait-divers te noemen. Het Hulthemse handschrift heeft met die vondst een zeer mooie plaats in mijn bibliotheek ingenomen hoewel ik dus het zonet vernoemde basiswerk nog moet zien te pakken te krijgen.
Intermezzo: Bij mijn zoektocht naar de uitgeverij, kwam ik bij "Verloren" terecht. Voor 66 euro krijg je de twee kanjers, maar er is wel een belangrijke som verzendingskosten vanuit Nederland aan toe te voegen. Er is ook een Belgische verdeler, die het werk aanbiedt voor ongeveer 3 euro minder?! Begijpe wie kan. Een belachelijk aspect wordt nog toegevoegd door een paar verkopers op Antiqbook, die schaamteloos 70 en 75 euro vragen, plus verzendingskost...
Na die lectuur ging ik terug naar de cafetaria, waar we een vlugge hap aten, en daarna kwam de boekvoorstelling. Dat was een grappige en aangename gebeurtenis, met een zeventigtal aanwezige genodigden. Het is dan ook zeer gepast om Rodrik Steverlinck te bedanken, omdat hij me ongewild en ongeweten op het spoor gezet heeft van wat op dit ogenblik de meest volledige monografie over mijn studieonderwerp van de laatste weken mag genoemd worden. In deze woonruimte weerklinkt naast de oorverdovende stilte waar ik zo van houd om te werken, slechts... Toetsengetokkel.
De aanvulling van de inventaris van de Blumengarten Bibliothek zal ik pas morgen doen.
© Danny Peeters 12/05/2014. Mag ik vragen het copyright te respecteren?
Foto's volgen.
De bedoelde twee werken zijn catalogi van tentoonstellingen die in de Koninklijke Bibliotheek Albert I gehouden werden in de loop van de jaren zestig, toen Liebaers daar hoofdconservator was. Het ene is de tentoonstelling: "België onder Consulaat en Keizerrijk" (kortweg de BCK), uit 1965, en nummer 20 van de reeks catalogi, die alle dezelfde hoge kwaliteit hebben. Het andere boek is het nummer 15 uit die reeks en heet: "Karel Van Hulthem 1764 - 1832" (kortweg KVH). Het behandelt de tentoonstelling die gehouden werd ter gelegenheid van de viering van de 200ste verjaardag van de geboorte van Karel Van Hulthem. Deze man bracht een ontzettende verzameling boeken bijeen. De Belgische Staat kocht van zijn erfgenamen in 1836-1837 meer dan dertig duizend titels om samengevoegd met de Bourgondische Bibliotheek de grondslag te leggen van wat nu de Nationale Bibliotheek Albert I is. Tot op heden hebben archivarissen en wetenschappers nog niet alle geheimen van deze gigantische boekenverzameling ontrafeld. Tussen die titels bevinden zich zeer veel en soms ontzettend belangrijke werken, die van het grootste belang zijn voor de kennis van de vroeg-Nederlandse literatuur. Het naar alle waarschijnlijkheid als topwerk te beschouwen handschrift, door C.P. Serrure definitief benaamd als het Hulthemse handschrift, is wereldvermaard en zowat de enige bron van verschillende werken, zoals bijvoorbeeld de Esmoreit. In kwaliteit noch in hoeveelheid tekst wordt het geëvenaard, ook niet door het Comburgse handschrift dat in de Württenbergische Landesbibliothek te Stuttgart bewaard wordt, noch door het Gronings-Zutphense handschrift van de Universiteitsbibliotheek te Groningen.
Toeval: daar draait deze bijlage om. De KVH 1764-1832 kocht ik aan op 29 april. Zoals gebruikelijk werd de literatuur diagonaal aangevat, maar weldra haalde ik er de BCK bij, omwille van de vele namen, waarvan sommige ook in de KVH voorkwamen. Dit boek was al op 15 april aangekocht. Het vergelijkingswerk kwam, maar de raakpunten waren niet echt veelvuldig. Toch waren er voldoende punten van onderzoek, om meteen ook onder te duiken in de allergrootste bron van kennis op het vlak van biografieën: de (helaas eentalig franse) Biographie Nationale (kortweg B.N.). Die eentaligheid weerhoudt me er niet van om het tijdens mijn opzoekingswerken over om het even wat telkens weer te raadplegen als het Belgische namen betreft. Het is een gigantisch werk, en een echte schat aan informatie. Wikipedia, het spijt me om het te moeten zeggen, is een mager beestje in vergelijking hiermee, dat trouwens voor eindeloos veel namen best wel eens naar de B.N. zou kijken. Enig geduld, maar ook langdurig opgebouwde kennis is nuttig bij het lezen hiervan, omdat je (een zeldzame keer) de auteurs toch betrapt op een foutje. Meestal is het vergeefbaar omdat de kennis van het desbetreffende onderwerp soms wat later aangepast is. Maar als basiswerk is het voor mij onmisbaar geworden.
Drie dagen na de aankoop van de KVH gingen mijn vrouw en ik naar Knokke-Heist om er in het Kultureel Centrum Scharpoord in de vroege avond een boekvoorstelling bij te wonen. Het was een winderige dag, en winderig aan zee betekent dat mijn haren en mijn baard rechtop stonden. We gingen veel vroeger dan voorzien naar het Scharpoord, op wandelafstand van de zeedijk, en genoten van een verwarmende koffie en van de zon, die door de grote ramen van de cafetaria lekker aanvoelde. Het langer dan voorziene wachten stond me niet erg aan, en ik besloot nog een lange wandeling te gaan maken. Mijn vrouw bleef letten op de koffie. Maar ver ben ik niet geraakt: in de inkomhal viel het me in dat de boekvoorstelling zou plaatsgrijpen in de bibliotheek, en het leek me toch wel aangewezen aan deze instelling een bezoekje te brengen. Ik ging er namelijk van uit dat iet of wat bibliotheek toch wel een leeszaal zou hebben en ik vroeg aan de balie dan ook de weg. De dame van dienst gaf me vriendelijk de vereiste inlichtingen, en zo belandde ik op de eerste verdieping in een ruime zaal, waarin de muren netjes bezet waren met alle mogelijke naslagwerken, die men in een bibliotheek mag verwachten. Snuisterend wandelde ik langsheen deze boekenschat, hier en daar een werk uit de rekken halend en inkijkend, om vervolgens toch maar terug te zetten en verder naar schatten te jagen.
Toen viel mijn oog op een werk, dat me deed omhoog springen van plezier. Het Handschrift - Van Hulthem. Dit is een tweedelige kanjer, met een volledige beschrijving van alle onderdelen van het handschrift, in 1999 bij uitgeverij Verloren wetenschappelijk bezorgd door Herman Brinkman en Janny Schenkel. Ik aarzelde niet, en nam ze beide uit het rek, inwendig vloekend omdat ik mijn gebruikelijke tas, waarin ik de boorddocumenten van de auto stop en nog een boel andere rommel zoals notapapier en allerhande schrijf- en leesmateriaal, in de auto had laten liggen. Maar lezen kun je in die omstandigheden toch wel. Tot mijn grote ergernis bleek de stilte die men mag verwachten in een dergelijke zaal zeer relatief te zijn, maar dat kon de pret niet bederven. Noodgedwongen moest ik diagonaal lezen, want ik had nog maar anderhalf uur om toch min of meer tijdig terug bij mijn vrouw te zijn, die enige meter verder en onbewust van mijn literaire bocht, geduldig zat te wachten. Zelden heb ik zo snel gelezen en indringend het diagonaal gelezene opgezogen. Het werk zal vroeg of laat in de Blumengarten moeten terecht komen, daar gaat het niet meer zonder. Bijkomend maar eigenlijk van geen enkel belang, merkte ik dat een paar meter van mij af de heer Aspe ook zat te bladeren in allerhande boeken terwijl hij druk nota's nam. Dat is mooi meegenomen als anecdote maar toch slechts een fait-divers te noemen. Het Hulthemse handschrift heeft met die vondst een zeer mooie plaats in mijn bibliotheek ingenomen hoewel ik dus het zonet vernoemde basiswerk nog moet zien te pakken te krijgen.
Intermezzo: Bij mijn zoektocht naar de uitgeverij, kwam ik bij "Verloren" terecht. Voor 66 euro krijg je de twee kanjers, maar er is wel een belangrijke som verzendingskosten vanuit Nederland aan toe te voegen. Er is ook een Belgische verdeler, die het werk aanbiedt voor ongeveer 3 euro minder?! Begijpe wie kan. Een belachelijk aspect wordt nog toegevoegd door een paar verkopers op Antiqbook, die schaamteloos 70 en 75 euro vragen, plus verzendingskost...
Na die lectuur ging ik terug naar de cafetaria, waar we een vlugge hap aten, en daarna kwam de boekvoorstelling. Dat was een grappige en aangename gebeurtenis, met een zeventigtal aanwezige genodigden. Het is dan ook zeer gepast om Rodrik Steverlinck te bedanken, omdat hij me ongewild en ongeweten op het spoor gezet heeft van wat op dit ogenblik de meest volledige monografie over mijn studieonderwerp van de laatste weken mag genoemd worden. In deze woonruimte weerklinkt naast de oorverdovende stilte waar ik zo van houd om te werken, slechts... Toetsengetokkel.
De aanvulling van de inventaris van de Blumengarten Bibliothek zal ik pas morgen doen.
© Danny Peeters 12/05/2014. Mag ik vragen het copyright te respecteren?
Foto's volgen.