Het wordt al heel wat interessanter als je een naamkaartje tegenkomt, dat zonder twijfel de vorige eigenaar identificeert. Maar het mooiste zijn toch dingen zoals foto's, briefkaarten of folders. Deze laatste categorieën ben ik bij een aankoop op het Brusselse Vossenplein, de Place des Jeux de Boules, de dagelijkse rommelmarkt al of niet toevallig tegen het lijf gelopen. Zijn deze persoonlijke documenten per ongeluk tussen de bladen van sommige boeken gegleden, of zijn ze echt als bladwijzer gebruikt? Van een aantal kan ik met zekerheid zeggen dat ze bladwijzer geworden zijn, andere laten het verder aan de fanasie van de nieuwe eigenaar over. Kijk even in de fotogallerij, er zitten pareltjes tussen.
Zo ben ik op een brochure uitgekomen, waar Tante Google mij niets over weet te vertellen. Het betreft een publicatie van de Nationale Commissie voor Economische Uitbreiding, 22, av. des Gaulois, Brussel, waarbij de straatnaam in deze tweetalige uitgave schaamteloos enkel in het Frans gesteld werd. De foto's kunnen jullie bekijken, er is nergens een datering te vinden. Maar de geschreven taal is nog die van de voor de tweede Wereldoorlog: "Brood is het goedkoopste en voordeeligste voedsel."; "...aangename, voedzame en goedkoope gerechten". Deze brochures kunnen dus ten laatste ergens in 1946 of 1947 uitgegeven zijn. Maar aan de afbeeldingen te merken, moet het wel vlak na de eerste WO geweest zijn. De mannelijke figurant is moeilijk te dateren, maar de brave huismoeder met haar traditioneel hoofddeksel en de ziekenfondsbril met ronde glazen laten toch een tijd raden waarbij deze personen onze overgrootouders kunnen geweest zijn. Aandoenlijk is ook het gigantische boerenbrood, waarvan de dikke scheve sneden met het broodmes afgesneden werden. Het was een kunst op zich, en de huisvrouw op de afbeelding was alvast slecht begonnen! Ik heb mijn moeder het brood op deze wijze nog zien snijden in de jaren vijftig en misschien nog wel in de beginjaren zestig.
Oproep: wie ook maar een tikkeltje informatie heeft over de afgebeelde brochure, mag mij steeds mailen op andebijk ad gmail . com.
De uitgeverij "Mezhdunarodnaya Kinga" heeft een zeer mooie postkaart gemaakt, waarvan de afbeelding een glanzende foto is van niemand minder dan de heer Karl Marx. Met grijzende haren en baard, maar met zwarte snor kijkt de man je vriendelijk aan, zich niet in het minst bewust dat zijn theorie aanleiding gegeven heeft tot een politiek systeem dat de wereld langzaam maar zeker op zijn kop gezet heeft. Zijn trouwe Russische volgelingen laten ons in het Frans het volgende weten: "V/O "Mezhdunarodnaya Kniga" vous propose les Oeuvres complètes de K. Marx et F. Engels en anglais (50 volumes), ainsi que divers ouvrages de K. Marx et F. Engels sont à votre disposition chez les libraires de votre pays en relation avec les éditeurs de l'Union Soviètique." De kwalitiet van de kaart laat uitschijnen dat dit een na-oorlogse publicatie is, ik schat ze op eind jaren vijftig, beginjaren zestig.
Een volgende fotografische afbeelding is er eentje, afkomstig uit de jaren zestig. Het is een charmant dankkaartje van een jong echtpaar aan allen die hun sympathie betuigd hebben ter gelegenheid van hun huwelijk. De foto is zeer klassiek: een jong bruidspaar dat in de auto gestapt is om naar het feest te vertrekken. Beide actoren zijn aandoenlijk mooi en gelukkig. Ik zou ze nu nog geluk willen wensen. Bij de eerste aanblik moest ik even slikken: de man lijkt als twee druppels water op Eddy Merckx, en de namen van het gelukkige paar wijst ook in die richting. Alleen is bij nader toezicht niet mijnheer, maar wel mevrouw met die mooie naam gezegend. Mensen is misselijk, zei Jos Ghijsen.
Deze laatste foto is een meesterwerk van de fotografie naar de normen van die tijd. Zowel de pose van de koningin als die van haar kind zijn mooi geregiseerd. Astrid is duidelijk een volwassen vrouw geworden, in tegenstelling tot de jonge vrouw op de statiefoto waarvan de uitstraling totaal anders is. Daar zie je een jonge koningin, die in haar blik een zekere vraag verbergt en een beetje onzekerheid uitstraalt. Dat is helemaal verdwenen bij de foto van de jonge moeder, die misschien wel zwanger is van Boudewijn, en zelfverzekerd haar speelse kind op de arm houdt, ontspannen en informeel meer moeder dan koningin is en even zelfverzekerd met licht naar voor genegen gezicht in de camera kijkt. De belichting van beide fofo's is ook grondig anders, hetgeen het verschil tussen statiefoto en bestudeerd familietafereel zwaar in de verf zet.
Dat deze combinatie zich in een boek bevond en tesamen gebleven is, is een gelukkig toeval. Ik ben met deze vondst nog veel blijer als met het boek zelf, dat slechts oppervlakkig een bijdrage aan mijn Blumengarten Bibliothek levert. Het zijn de foto's die het verhaal maken.
Toevoeging op 14/12/2012: Als je de verrassende dingen die in boeken gevonden worden even van dichterbij wilt bekijken, moet je eens naar deze website gaan. Een boekhandelaar die er een volledige blog aan wijdt, en met humor en verbazing deze dingen voor het nageslacht bewaart.
foto's in fotogallerij.
© Danny Peeters 11/12/2012
Mag ik vragen het copyright te respecteren?