
Het is een typoscript, gemaakt op minstens drie verschillende soorten papier, klaarblijkelijk gerecupereerd uit een ambtelijke omgeving. Dat is zichtbaar, omdat op de rugzijde van een deel van het papier gedrukt staat: "Vervolg brief van:". Het watermerk van de eerste drie of vier bladen is een duidelijk cijfer 5, gevat in een gestyleerde "kroontjespen". Het "brief"-papier draagt het watermerk NEVADA VELLUM E.H. & C. Vervolgens komt er papier met watermerk EXTRA STRONG. Daarna gaan we terug naar het 5-watermerk, terwijl het voorste en achterste schutblad, onbeschreven, klaarblijkelijk zonder watermerk is.
De auteur heeft al schrijvend-typend onmiddellijk correcties aangebracht, die ordentelijk met X-jes overtypt zijn, en waarboven of -onder naargelang van de mogelijkheden nieuwe tekst is aangebracht. De X-jes staan netjes op dezelfde hoogte als de oorspronkelijke tekst, en zijn dus duidelijk en cours de route aangebracht. Zo kan ik nog duidelijk de oorsprongelijke tekst lezen, bijvoorbeeld: "...je vous offre un petit chat..." wordt doorkruist, en veranderd in "...je puis vous offrir en compensation un jeune chat...". Ook veranderingen, later gedaan, komen veelvuldig en op elk blad voor, en daarbij is het handschrift soms zeer moeilijk leesbaar.
Het betreft een roman over een jongeman, die wegens ziekte een tijd doorbrengt in een gasthof in de "Fagne", de Hoge Venen, zeg maar, om terug aan te sterken. Hij maakt kennis met een groep jonge mensen, en het komt tot een liefdesrelatie, die aandoenlijk zedig wordt beschreven.
Ik ken de auteur niet, en via Google, ook via de gespecialiseerde universitaire catalogi vind ik maar één werk van hem terug, "Le poème des mains", uitgegeven bij Bruxelles Editions de la Belgique Artistique et Littéraire in 1914, in drie universitaire bibliotheken. Eén exemplaar is te koop gesteld tegen 20 of 22 euro, via Antiqbook. (zie ook de toevoeging hieronder)
Over de periode waarin dit geschreven is heb ik wat zoekwerk moeten verrichten. Ik heb het totale boek niet gelezen, en kan dus geen steun zoeken bij bijvoorbeeld de aanwezigheid van telefoon, telegraaf, auto's en andere details die toch een zekere periode zouden kunnen verraden. Het dichtwerk uit 1914 staat niet garant voor enige aanduiding terzake.
Het verhaal speelt zich af in de nabijheid van Malmédy. Als alternatief om een paar laarzen te gaan kopen om veenwandelingen te maken worden Spa, Verviers of Liège genoemd. Bij die wandeling naar Spa steken ze de Warche over, waar "déjà, quelques baigneurs s'ébattaient dans le bassin de natation à ciel ouvert que la rivière alimentait. Des campeurs s'étaient installés à proximité, et leurs appareils de radio tonitruaient à qui mieux mieux; leurs roulottes immobiles, ..."
Los doorbladerend kom ik op bladzijde IV/23, waar wel een beetje mogelijkheid tot tjidsbepaling staat: "Non loin de là, il y a aussi une curiosité à ne pas manquer, et qui est aussi un des repères les plus connus de l'endroit, c'est ce qu'on nomme 'la cabane du Nègus'. Un citadin aigri, quoique remarquablement cultivé - puisqu'il s'agit d'un ancien professeur ressemblant curieusement à Haïlé Sélassié, d'ou son surnom..." Als we nu weten dat Selassie geboren is op 23 juli 1893 en overleden op 27 augustus 1975, en dat hij keizer was van 1930 tot 1936, en van 1941 tot 1974, dan situeren we het schrijven van deze roman minstens na 1930. De foto hierboven betreft deze zogenaamde "Négus". Deze cabane is historisch, en bevond zich te Xhoffraix. Ze werd effectief gebouwd door een zich uit de wereld terugtrekkend leraar, in 1935, maar een blikseminslag in augustus 1937 besliste er anders over. Het geheel werd heropgebouwd, maar veel kleiner dan de oorspronkelijke cabane. Ongelooflijk maar waar, ook deze werd, nu door schietoefeningen van de Duitsers tijdens de oorlog, opnieuw vernietigd. Een derde, nog elementairder gebouw werd opgetrokken. Er wordt in de roman gerefereerd naar "le paiement de dommages problématiques, mogelijk ook oorlogsschade. "Malheureusement, cette baraque s'est délabrée au cours de la dernière guerre, ..." Deze laatste uitspraak geeft ons meteen zekerheid dat er al geschreven moet zijn na 1945, aangezien de slag om de Ardennen de streek nog in actieve oorlog ondergedompeld hield tot in de lente 1945 en over oorlogsschade werd nog pas later gesproken. De roman speelt zich dus al na-oorlogs af. Het verhaal van de cabane heb ik gevonden op deze koppeling.
De vermelding van deze cabane geeft me ook een vermoeden dat de schrijver effectief een franstalige Belg is, die na de oorlog misschien nog wat brood zocht in het schrijven van een roman die de mooie streek van de Hoge Venen bezong. Het is een veronderstelling, want mijn gewone bron, de Biographie Nationale, is niet met hem bekend. Ook nergens anders krijg ik biografische gegevens te pakken. Dus ook het ene dichtwerk, waarmee hij zijn naam nochtans vereeuwigd heeft en dat toch door een paar universitaire bibliotheken bewaard wordt, heeft geen aanleiding gegeven tot zelfs maar een korte vermelding in zulk een belangrijk en volledigheid nastrevend werk.
Morgen ga ik trouwens uitzoeken of de mogelijkheid bestaat de beheerders van de pagina waarnaar ik verwijs via bovenstaande koppeling, op de hoogte te brengen dat hun cabane door Gustave Borgères opgevoerd is in een al dan niet gepubliceerde roman. (Even heb ik gespeculeerd op een nom de plume: Als de auteur Borgères nu eens Borgers geheten zou hebben? Maar nee, geen auteur te vinden met die naam)
Ik weet hoegenaamd niets over deze auteur. Wie deze schrijver kent, en/of meer van hem weet, mag mi j gr aag contacter en.
Toevoeging 1 van 25/06/2014 . In de Bibliographie de Belgique, 40°année 1914, vind ik na lang graven een eerste vorm van bibliografie terug. Onder nummer 1037 vind ik inderdaad het dichtwerk "Le Poème des mains" terug. En onder nummer 1344 blijkt de brave heer Borgères nog een werk uitgegeven te hebben: La nuit d'Ortygie. Légende barbare. Toute sa mort. Beide werken zijn uitgegeven bij de Editions de la Belgique artistique et littéraire.
Waarom Tante Google hierover in alle talen zwijgt, begrijp ik niet.
Toevoeging 2 van 25/06/2014. Eergisteren heb ik de Koninklijke Bibliotheek een mailtje gestuurd met de vraag of zij een (volledige) bibliografie en biografie van Borgéres bezitten. Tot nu toe geen antwoord gehad.
© Danny Peeters, Oudenaarde 18 juni 2014.
Mag ik vragen het copyright te respecteren?